افسردگی فصلی

افسرگی فصلی نوعی افسردگی مرتبط با تغییر فصل است که هر ساله تقریبا در زمان مشخصی آغاز می شود ، اگر شما هم مبتلا به این اختلال باشید علائم تان در پاییز شروع می شود و تا ماههای زمستان ادامه می یابد ؛ این علایم معمولا باعث پایین آمدن سطح انرژی  و ناپایداری خلق و خوی شما  می شود؛ بنابراین بهتر است، این احساسات سالیانه را به دلیل اینکه تنها یک مورد جزیی فصلی است نادیده نگرفته و خود را وادار به تحمل این وضعیت نکنید و برای حفظ خلق و خو و ثابت نگه داشتن انگیزه خود درطول سال اقدام کنید .

این اختلال معمولا  با شروع پاییز ایجاد میشود ؛  برخی از افراد نیز ممکن است دچار نوعی خفیف از افسردگی فصلی به نام اندوه زمستان شوند. البته این طبیعی است که طی ماه های سرد سال کمی احساس اندوه و بی حوصلگی کنیم، چون به هرحال مدت زمان بیشتری در خانه ایم و هوا زودتر تاریک میشود. اما یک افسردگی فصلی کامل چیزی  فراتر از این است و واقعا نوعی افسردگی محسوب می شود، که بر زندگی روزمره و احساسات و طرز فکرتان اثر می گذارد، خوشبختانه درمان مناسب میتواند این مشکل را رفع کند.

چه افرادی بیشتر ممکن است به افسردگی فصلی دچار شوند؟

اگر شما جوان و خانم باشید بیشتر احتمال دارد که درگیر این بیماری شوید؛ پس چنانچه نشانه هایی نظیر احساس خستگی، تنبلی و ناراحتی که هربار به صورت چند هفته طول بکشد در خود دیدید یا  تمرکز کردن، خوابیدن و لذت بردن از کارهایی که دوست دارید برای شما سخت شده است، احتمال افسردگی فصلی بدهید و در پی درمان باشید، بویژه که ممکن است در اثر این بیماری  پرخوری کنید و اضافه وزن پیدا کنید، گاها اوضاع ممکن است بدتراز این ها شود.

 ناگفته نماند داشتن یک اختلال خلقی دیگر مثلا اختلال افسردگی یا دوقطبی یا داشتن عضوی در خانواده که به یک اختلال روحی و روانی مثل  اسکیزوفرنی دچار است ،هم ریسک ابتلا را بالا می برد .

علت افسردگی فصلی چیست؟

دانشمندان نمی دانند علت این بیماری دقیقا چیست ، ولی تئوری های ارائه شده شامل  موارد زیر می شود:

تغییر ساعت بیولوژیکی و عدم تعادل در هورمون های مغز که با  کاهش سطح نور خورشید در ماه های پاییز و زمستان  مرتبط است، سطح ملاتونین را مختل  می کند؛ همچنین ممکن است باعث کاهش سطح سروتونین شود. تولید سروتونین با مصرف ویتامین( د ) افزایش می یابد ، از آنجایی که نور خورشید  به بدن ما کمک میکند تا ویتامین ( د ) بسازد و کمتر در معرض نور خورشید  قرار گرفتن  در فصول سرد میتواند موجب کمبود این ویتامین شود ، این تغییر هم میتواند بر خلق و خو اثر بگذارد.

علاوه بر این اگر ما نسبت به تغییر فصل حساس باشیم و پاییز و زمستان را با تجربیات منفی مرتبط بدانیم ،  تغییرات فصلی میتواند باعث ایجاد اضطراب شود و بدنبال آن احتمال بروز افسردگی فصلی بیشتر می شود .

اثر همه گیری کرونا روی تشدید افسردگی فصلی :

بیماری کووید ۱۹ علاوه بر اثراتی که بر بدن دارد ، باعث بروز تغییرات فراوانی در زندگی افراد شده که این تغییرات برای عده ای موجب ایجاد استرس زیادی شده است. در دوران شیوع کرونا ، بسیاری از فعالیت های سرگرم کننده خارج از خانه تعطیل شده و بسیاری از افراد در خانه  کار می کنند و از محیط بیرون از خانه و فضای باز دور هستند. این شرایط برای افراد با سابقه بیماری افسردگی فصلی نگرانی زیادی ایجاد کرده ، زیرا فاصله گذاری اجتماعی ممکن است خطر بروز را افزایش دهد. 

نکاتی برای جلوگیری از بروز افسردگی فصلی در پاییز و زمستان

۱- نور خورشید: بیرون از خانه قدم بزنید ؛ پرده های خود را باز کنید و یا یک لامپ نوردرمانی خریداری کنید.

۲- ویتامین(د) : به ویژه اگر در منطقه ای زندگی میکنید که نور خورشید زیادی دریافت نمی کنید مکمل های ویتامین د میتوانند به درمان افسردگی فصلی کمک کند.

۳- هر روز زمانی را به ویژه صبح زود در خارج از خانه بگذرانید: بدن شما نیاز دارد صبح هنگام را تجربه کند. اگر میتوانید بیرون بروید یا سعی کنید دست کم مدتی را کنار پنجره بگذرانید. به نور روز توجه  و روی حفظ آرامش خود تمرکز کنید.

۴- با دیگران در ارتباط باشید : حتی اگر تمایل به انزوا دارید داشتن یک ارتباط صمیمی با دیگران فوق العاده مفید می باشد.

۵- به دنبال درمان باشید: ولی اگر احساس کردید که با وجود رعایت موارد فوق باز هم حالتان بهتر نشد ؛ لازم نیست به تنهایی مبارزه کنید ، می توانید از یک متخصص کمک بگیرید.

منابع:

لورا، برک . (۲۰۱۴ ) . روانشاسی رشد . ترجمه: یحیی سید محمدی . تهران : انتشارات ارسباران.

بنجامین جیمز، سادوک . ویرجینیا آلکوت ، سادوک . پدرو ، روئیز.(۲۰۱۵).خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک جلد ۱ .ترجمه : فرزین رضاعی . تهران :انتشارات ارجمند.

تهیه و تنظیم: سرهنگ دوم وحیده خوشدلی

اداره مشاوره و مددکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی