پرخاشگری ، به رفتار کلامی و یا جسمانی اطلاق می¬شود که هدف از آن آسیب رساندن و یا مصدوم کردن خود و یا چیزی و یا قبولاندن افکار و عقاید و تامین مصالح و منافع شخص است . پرخاشگری یکی از رایج ترین واکنش های کودک نسبت به ناراحتی ها و ناکامی هاست که به […]
پرخاشگری ، به رفتار کلامی و یا جسمانی اطلاق می¬شود که هدف از آن آسیب رساندن و یا مصدوم کردن خود و یا چیزی و یا قبولاندن افکار و عقاید و تامین مصالح و منافع شخص است . پرخاشگری یکی از رایج ترین واکنش های کودک نسبت به ناراحتی ها و ناکامی هاست که به منظور صدمه رساندن به دیگران و کسب پاداش ، ارضای نیازها یا رفع موانع انجام می¬شود . به طور کلی علائم پرخاشگری را می¬توان در دو دسته پرخاشگری با خود و پرخاشگری با دیگران طبقه بندی کرد .
پرخاشگری با خود به صورت احساس خستگی و فرسودگی ، دروغگویی ، نگاههای تند و خشن ، به هم فشردن دندان ها ، پیدایش چین و چروک در صورت بالا رفتن ضربان قلب ، گریه ، جیغ زدن عصیان و حالات دفاعی بروز می¬کند . پرخاشگری با دیگران به صورت ایجاد مزاحمت برای اطرافیان ، سرزنش دیگران ، بهم ریزی نظم ، تخریب ، ضرب و جرح ، استهزای دیگران ، فحاشی و نادیده گرفتن حقوق دیگران مشاهده می¬شود .
علل رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان :
عوامل ژنتیکی ، الگوهای خانوادگی ناسالم ، خصوصیات فردی ، تماشای بیش از حد تلویزیون ، عوامل محیطی ، پرخاشگری به دلیل تولد نوزاد جدید ، برآورده نشدن خواسته¬های کودک ، ناکامی ، شیوه¬های تربیتی والدین ، برقرار نکردن ارتباط عاطفی مناسب با کودک ، حسادت ، تقلید از دیگران ، رشد احساس استقلال .
درمان از بعد فردی و اجتماعی :
در روش درمان از بعد فردی ، درمان با خود کودک انجام می¬شود و راه های تغییررفتار از طریق انجام دادن فعالیت های مختلف به خود کودک آموزش داده می¬شود از جمله : ورزش و انجام دادن کارهای هنری نظیر نقاشی ، سپردن مسئولیت ، آگاه کردن کودک از اینکه پرخاشگری تنها راه رسیدن به هدف نیست ، آگاه کردن کودک به زشتی و ناپسند بودن رفتار پرخاشگرانه ، شرکت در فعالیتهای اجتماعی و ….
دردرمان پرخاشگری از بعد اجتماعی تا هنگامی¬که رفتار والدین و دیگر کسانی¬که با کودک ارتباط دارند تغییر نکند در رفتار پرخاشگرانه کودک هیچگونه تغییر چشمگیری بوجود نخواهد آمد . در صورتی¬که بین اعضای خانواده و معلم با کودک رابطه متعادلی برقرار شود ، رفتارهای پرخاشگرانه کودک بشدت کاسته خواهد شد .
به پیشنهادهای زیر در این مورد توجه فرمایید :
*ما والدین بعنوان الگوی رفتاری کودک ، رفتار پرخاشگرانه با او و دیگران نداشته باشیم .
*پرخاشگری کودک از همان سالهای اول زندگی کنترل شود تا در سالهای بعد به صورت عادت درنیاید .
*دخات های بی¬مورد و بیش از اندازه ، در کارهای کودکانمان نکنیم .
*در قبال عصبانیت ها و ناراحتیهای کودک پرخاش و تندی بیش ازحد نداشته باشیم .
از تنبیه های شدید ، خصوصا تنبیه بدنی جدا خودداری کنیم .
*کودک خود را با کودکان دیگر مقایسه نکنیم بلکه او را با خودش مقایسه کنیم
مسئولیتها و تکالیف سنگین به کودک واگذار نشود .
به کودک توجه و محبت افراطی نشود .
*بین فرزندان خود تبعیض قائل نشویم .
*کودک را ، بویژه درحضور دیگران مورد سرزنش و تمسخر قرارندهیم .
*نقایص کودک بویژه در جمع بیان نشود .
*کودک را از بازی های خشونت آمیز منع کنیم .
*از نزاع و کشمکش های خانوادگی در مقابل فرزندان خود خودداری کنیم .
*مدت های طولانی از کودکانمان دور نباشیم .
*از تحسین و تمجیدهای بی¬مورد جدا خوداری کنیم .
*در مقابل دیگران به فرزندان خود احترام بگذاریم و در مقابل دیگران آنان را تنبیه یا نصیحت نکنیم .
سعی کنیم که کودکان خود را از تماشای صحنه¬های پرخاشگرانه منع کنیم و مانع شنیدن ، دیدن و خواندن موضوعات پرخاشگرانه شویم .
*والدین در تربیت فرزندان تضاد نداشته و بین آنها رابطه صمیمی برقرار شود .
منابع :
والدین آگاه ، کودکان شاداب ، عیرضا کافی احمدی ، ناشر: نشر اول ، چاپ اول سال ۱۳۹۳
تهیه و تنظیم: حکیمه فیروزی- کارشناس مشاوره و راهنمایی
اداره مشاوره و مددکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی
