معبد مهر مراغه نماد سه هزار ساله تاریخ و تمدن
معبد مهر مراغه نماد سه هزار ساله تاریخ و تمدن

مراغه معبد مهر مراغه با قدمتی بیش از سه هزار سال، میراثی ارزشمند از پیشینه تاریخ و تمدن کهن خطه آذربایجان بوده و جزو چهار معبد باقی مانده از دوره اشکانی و از نیایشگاه های پیروان آیین مهر محسوب می شود که به صورت بنایی صخره ای در دل زمین کنده شده است. ین معبد […]

مراغه معبد مهر مراغه با قدمتی بیش از سه هزار سال، میراثی ارزشمند از پیشینه تاریخ و تمدن کهن خطه آذربایجان بوده و جزو چهار معبد باقی مانده از دوره اشکانی و از نیایشگاه های پیروان آیین مهر محسوب می شود که به صورت بنایی صخره ای در دل زمین کنده شده است.

ین معبد به عنوان بنایی حجاری شده در دل زمین برای عبادت و نیایش مردمان گذشته، یادمان و یادگاری از تاریخ کهن این دیار بوده و جذابیت خاصی برای گردشگران و علاقه مندان به آثار تاریخی دارد.
این معبد در ۶ کیلومتری مراغه و جنوب روستای ورجوی (ور ائوی) مراغه قرار دارد که به گفته کارشناسان بزرگترین معبد زرتشتیان و آیین مهرپرستی در دوره اشکانیان بوده است.
معبد مهر مراغه مجموعه ای منحصر به فرد و محوطه این اثر تاریخی شامل قبرستان، معبد و مجموعه ای تاریخی بوده که در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
معبد مهر مراغه در ردیف یکی از نخستین سکونتگاه ‌ها و معابد بشر پیش از تاریخ قرار داشته لیکن ناگفته های تاریخی بسیاری درباره آن هنوز هم وجود دارد.
این معبد در زیر یک گورستان تاریخی قرار دارد که با خاک ‌برداری، بخش ‌هایی از آن خود را نمایان کرده اما همچنان بخش عمده‌ ای از آن در زیر خاک قرار دارد.
محوطه این اثر تاریخی دارای بخش های مختلفی چون معبد، قبرستان، اصطبل، چله خانه و یک محوطهٔ تاریخی بوده که به ‌نظر می ‌رسد قبرستانی مربوط به عصر آهن است.
این معبد به عنوان یکی از کامل‌ ترین پرستش گاه ‌های تاریخی ایران، در دوره اسلامی و زمان حکومت ایلخانیان بر ایران، دستخوش تغییراتی شده که نمونه بارز آن را می توان در نقش بستن آیات قرانی و حجاری اسلامی بر تن این معبد مشاهده کرد.
معبد مهر مراغه در دوره صوفیه و تمدن اسلامی به مسجد و محلی برای تعلیمات مذهبی تبدیل و در دیوارهای آن آیات حجاری شده از قرآن دیده می شود.
اطراف این معبد در این دوره به عنوان گورستان مورد استفاده مردم محلی قرار گرفته و در خود معبد مقبره ملا معصوم مراغه ای از علمای معروف قرن ۱۳ هجری قمری قرار دارد.
معبد مهر در سال ۵۳ توسط پرویز ورجاوند باستان شناس ایرانی شناسایی شده و به اعتقاد وی این مکان بر اساس شواهدی مبنی بر سبک معماری میتراییسم در پلان آن، قابل مقایسه با معابد مهری ایتالیاست.
بنای این معبد از نظر ظرافت در حجاری از معابد نمونه کشور بوده که در دوره های اسلامی نیز تقدس خود را حفظ کرده است.
طول نیایشگاه این معبد از ابتدای ورودی تا انتهای محرابه آن ۳۸ متر است در سمت چپ قسمت ورودی یک فضا در دل صخره کنده شده، که دارای طرح جالبی بوده و شکل آن به صورت مربع است.
بخشی از بنای این معبد تبدیل به چهار اتاق صخره ای گنبد دار شده و در بالای گنبد هر کدام از قسمت های چهار گانه یک نور گیر مدور تراشبده شده است که روشنایی محوطه داخلی را تامین می کند.
معبد مهر ورجوی پس از اسلام و در عصر ایلخانان به عنوان خانقاه مورد استفاده قرار گرفته و صحن اصلی آن با کتیبه هایی از آیات قرآنی به خط زیبای ثلث تزئین شده است.
مجاور با معبد زیرزمینی ورجوی گورستانی قرار گرفته که قدمت و عمر آن بنا به نوشته سنگ گورها و کتیبه های نقش بسته بر آنها به قرن دهم هجری می رسد.
این گورستان در طبقه فوقانی معبد زیرزمینی واقع بوده وهنوز هم مورد استفاده اهالی و تنها گورستان روستا محسوب می شود.
در جوار معبد زیرزمینی تعدادی گورهای قدیمی نیز وجود دارد که تاریخ کتیبه های آنها، قدمتشان را به قرن نهم و دهم می رساند.
با وجود ناشناخته ها از معبد مهر و کم توجهی ها به این اثر فاخر تاریخی، هنوز این معبد نشان از تاریخچه بسیار غنی این سرزمین تاریخی دارد.
معبد مهر هم اکنون یکی از مهم ترین آثار تاریخی پربازدید و جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی و محققان و تاریخ نگاران دنیاست.
شهرستان مراغه با حدود ۵۱۵ اثر تاریخی و تپه های شناسایی شده جزو ۱۰ شهر دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در کشور محسوب می شود که حدود ۳۰۰ اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
شهرستان مراغه با حدود ۲۶۳ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری تبریز، مرکز آذربایجان شرقی واقع است.