گزارش آناک‌پرس از، چرایی تجویز نشدن داروهای گیاهی توسط پزشکان یادش بخیر صندوق قدیمی مادربزرگ ها و خانم های باتجربه و پا به سن گذاشته فامیل که همیشه می شد معجون های جورواجور و مرهم دردهای مختلف را در آن پیدا کرد. کافی بود بگوییم کجایمان درد می کند تا مادرجان طوری نگاه کند انگار […]
گزارش آناک‌پرس از، چرایی تجویز نشدن داروهای گیاهی توسط پزشکان
یادش بخیر صندوق قدیمی مادربزرگ ها و خانم های باتجربه و پا به سن گذاشته فامیل که همیشه می شد معجون های جورواجور و مرهم دردهای مختلف را در آن پیدا کرد. کافی بود بگوییم کجایمان درد می کند تا مادرجان طوری نگاه کند انگار که صد سال است طبیب بوده و آن وقت سراغ صندوقچه برود و کیسه ها و شیشه ها را زیر و رو کند و داروی درد را جلوی چشم مان حی و حاضر کند.
آن وقت ها مردم اعتمادشان به جوشانده ها و مرهم های گیاهی بیشتر بود تا وقتی که پای انواع و اقسام داروهای شیمیایی به دنیای طبابت باز شد. قرص های کوچک، راستی که شفاگر بودند. یه سوزن می زدی و زود درمان می شدی اما خب، داروهای شیمیایی هم عوارض خودشان را داشتند. هنوز هم دارند. به قول معروف، یک جا را درست می کنند و صد جا را خراب! همین بی اعتمادی و بدبینی به داروهای شیمیایی و در بعضی موارد، نگرفتن نتیجه لازم از مصرف آنها، خیلی ها را دوباره به سمت مصرف داروهای گیاهی سوق داد.
نه تنها در ایران، بلکه در سایر کشورها بخصوص کشورهای پیشرفته، داروهایی که پایه شان گیاهی است، با اقبال بیشتری از سوی مصرف کنندگان مواجه هستند. به طوری که بسیاری از شرکت های تولید دارو در سراسر دنیا با اتکا به گنجینه طبیعت، راه ساخت داروهای گیاهی را پیش گرفته اند. ایران هم البته از این غافله عقب نمانده اما در مقایسه با تولیدکننده های بزرگ داروهای گیاهی در دنیا، هنوز راه درازی پیش رو دارد.
شهرام اسدی از کارشناسان گیاهان دارویی در گفتگو با خبرنگار آناک می گوید: در ایران حدود ۸ هزار گونه گیاهی وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار و ۳۰۰ گونه جزو گیاهان معطر و دارویی هستند. اما از این مقدار تنها تعداد ۴۵۰ گونه در عطاری های ایران به فروش می رسد. تولید گیاهان دارویی نیز در شرکت های دارویی، به نسبت تعداد و تنوع بالای گیاهان دارویی در کشور، آنقدرها قابل توجه نیست. این یعنی ما هنوز نتوانسته ایم از ظرفیت های کشور در این زمینه استفاده کنیم.
اسدی با تایید این مطلب، ضعف در فنآوری، فرآوری و تهیه داروهای گیاهی را مهم ترین مشکل توسعه صنعت گیاهان دارویی می داند و می گوید: نبود شناخت کافی مسئولان از قابلیت های صنعت گیاهان دارویی مثل دیواری رو به روی توسعه صنعت گیاهان دارویی احساس می شود. از سوی دیگر پزشکان داخلی مصرف داروهای گیاهی را تجویز نمی کنند، بنابراین بازار مناسب داخلی به وجود نیامده است.
ایرج اسکندری از دیگر کارشناسان گیاهان دارویی در گفتگو با خبرنگار آناک عطاری ها را در پیشگیری از توسعه صنعت گیاهان دارویی تاثیرگذار دانست و ادامه می دهد: سیستم توزیع نامناسب گیاهان دارویی در عطاری ها از توسعه صنعت گیاهان دارویی جلوگیری می کند. همچنین عملکرد ضعیف برخی از تاجران ایرانی به نوعی مانع توسعه صنعت گیاهان دارویی شده است.
به گفته او، توسعه صنعت گیاهان دارویی با ساخت واحدهای تولیدی در محدوده شهرهای بزرگ تحقق یافتنی است.
اسکندری با اشاره به فقدان های زیرساخت توسعه این صنعت تاکید می کند: فقدان زیرساخت های مناسب که از نبود بانک ژن مختص گیاهان دارویی و ضعف در اطلاع رسانی و فرهنگسازی ناشی می شود، از جمله مشکلات توسعه صنعت گیاهان دارویی در کشور است.
تجویز نکردن داروهای گیاهی از سوی پزشکان که یکی از دلایل توسعه نیافتن تولید داروهای گیاهی و مصرف آنها عنوان می شود، به عقیده زهرا امامی، داروساز، دلیلی بسیار مهم و موجه دارد و آن این است که پزشکان، با داروهای گیاهی آشنایی ندارند و این تجویز فقط باید از سوی متخصصان طب سنتی صورت گیرد.
با تمام این احوال استفاده مطلوب، منطقی و بهینه از منابع موجود گیاهان دارویی، می تواند ضمن تامین بخشی از نیازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه، از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری کرده و مانع گسترش وابستگی دارویی ایران به کشورهای دیگر شود. بنابراین با اتخاذ سیاست ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر یک شناخت واقع گرایانه از وضعیت موجود این منابع و کاربرد روش های علمی و صحیح در تمام ابعاد اعم از کاشت، داشت، برداشت و بهره برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبیعت و چه به صورت کشت مکانیزه، می توان به درکی واقعی و اصولی درخصوص نقش و بازدهی گیاهان دارویی در جامعه رو به رشدی همچون ایران رسید و علاوه بر حفظ و حراست از این سرمایه ملّی به شکوفایی و توسعه پایدار جامعه نیز دست یافت.
گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی
