دوران نوجوانی و مسایل مربوط به آن یکی از مهمترین چالش های دوران رشد انسان محسوب می گردد. در این ایام یکی از علل مهم تنش و ناسازگاری در درون خانواده، مربوط به نحوه برخورد والدین با فرزند نوجوان خویش می باشد آنچه که می تواند این دریای پرتلاطم را به دریایی آرام مبدل سازد […]
دوران نوجوانی و مسایل مربوط به آن یکی از مهمترین چالش های دوران رشد انسان محسوب می گردد. در این ایام یکی از علل مهم تنش و ناسازگاری در درون خانواده، مربوط به نحوه برخورد والدین با فرزند نوجوان خویش می باشد آنچه که می تواند این دریای پرتلاطم را به دریایی آرام مبدل سازد نوع نگاه و برخورد والدین با فرزند خویش می باشد.
رعایت نکات ذیل می تواند در بهبود روابط والدین با فرزندان نوجوان موثر باشد؛
– پسران و دختران نوجوان که سن آنها تقریبا بین دوازده تا هجده سال است به طور طبیعی حالات و رفتار و خواسته ها و ارزش های کاملا متفاوتی با بچه های کم سن و سالتر از خود دارند. این تفاوت ها را نباید نادیده گرفت و با نوجوانان مانند بچه های کوچکتر رفتار کرد، یا همان توقعات را از آنها داشت. نوجوانان معمولا کمتر از کودکان، از پدر و مادر اطاعت می کنند. آنان ، تمایل به استقلال و نشان دادن خود دارند. آزادی بیشتری می خواهند؛ تحت تاثیر دوستان همسن خود هستند ، فرمان پدر و مادر را با کمی تامل و وقت گذرانی اجرا می کنند یا اجرا نمی کنند ؛ می خواهند دیگران برای آنها ارزش و احترام قائل شوند و به حرفها و نظراتشان توجه کنند
-آنها هنوز به محبت و مهربانی پدر و مادر نیاز دارند و در عین حال نمی خواهند این نیاز به رخشان کشیده شود. دوست دارند طرف اعتماد دیگران باشند و بزرگ و دانا محسوب شوند. با وجود این خصوصیات ، در اعمال و رفتارشان اشتباه و عدم تعادل و تردید و تزلزل مشاهده می شود. از سرزنش و تحقیر به خصوص در حضور دیگران و دوستان و بزرگترها بسیار ناراحت می شوند. توجه به این خصوصیات و حالات که معمولا در همه نوجوانان کم و بیش به صورت های مختلف وجود دارد بسیار ضروری و مهم است ؛ هدایت و رعایت این حالات و مدارا کردن با نوجوانان تا زمانی که آهسته آهسته به تعادل و آرامش لازم برسند، از وظایف مهم پدران و مادران است.
-اگر این خصوصیات نادیده گرفته شود و اولیا بخواهند با نوجوانان مانند بچه های کوچکی که مطیع و فرمانبردار پدر و مادر هستند، رفتار کنند ، آن ها واکنش های شدیدی از خود نشان خواهند داد. ممکن است اعتراض خود را ظاهر نکنند ولی در درون آنان غوغایی برپا خواهد شد که تحمل آن را ندارند و به ناراحتی روانی و پرخاشگری دچار می شوند و یا هوای فرار از خانه به سرشان می زند. تشویق و تایید کارهای خوب و شایسته ، بیش از تذکر و انتقاد از کارهای ناشایست نوجوانان موثر است و به تحکیم رفتارهای خوب آنها می انجامد.پدران و مادران باید قبول کنند که فرزندشان بزرگ شده و بکوشند در جهت کنار آمدن با چالش های این دوران به آنها کمک کنند؛ در مواردی هم که اختلاف نظر وجود دارد نباید با خشونت و سرسختی با آنان مقابله کرد ؛ بلکه باید با احترام به شخصیت آنان و ذکر دلایل و شواهد، تا حدودی که خطر جدی تهدیدشان نکند، با عقاید و رفتارشان همراهی کرد و برای رفع خطر از آنان آماده کمک و هدایت بود.
-باید از برخورد تند با نوجوانان خودداری کرد ؛ علاقه آنان به کارها و سرگرمی های سالم را نباید نادیده گرفت. بهتر است بگذاریم زندگی را تجربه کنند و با آنان درگیر شوند تا از این راه خود را بهتر بشناسند.نمی توان توقع داشت که به همه حرف های بزرگترها توجه کنند و آنها را بکار بندند. آنان انسانهایی هستند با فهم و شعور و تمایلات و رغبت ها و توانایی های خاص خودشان.
نباید نوجوانان را به دنباله روی از خودمان یا دیگران عادت بدهیم و فرصت تفکر و حل مسائل را از آنها بگیریم. باید بگذاریم خودشان به انتخاب دست بزنند، کارشان را دنبال کنند و نتیجه بگیرند و در پایان، خوب و بد را تشخیص بدهند و قدرت تمیز آنها پرورش پیدا کند البته با راهنمایی ها و مراقبت هایی که در این گونه تجربیات، پدر و مادر یا دیگر مربیان در اختیار آنها قرار می دهند.
فرزندان شما در محیط خانواده به احساس امنیت و آرامش نیاز دارند . گرمی و محبت و صمیمیت و هماهنگی پدر و مادر در محیط خانواده موجب آرامش و تقویت اعتماد به نفس آنان خواهد شد . اما گفتگوهای پرخاشگرانه و اختلافات پدر و مادر به از بین رفتن آسایش و آرامش ذهنی نوجوانان می انجامد و آنان در محیطی خالی از محبت و امنیت احساس می کنند تکیه گاههای خود را از دست داده اند و در نتیجه از اعتماد به نفس و تحرکشان کاسته ، قدرت و حافظه و خلاقیت و ابتکار و یادآوری آنها محدود می شود
-پدران و مادران بهتر است سخت گیری های غیرمنطقی و غیرضروری را کنار بگذارند و با نوجوانان با ملایمت و مهربانی برخورد کنند؛ دوستی و علاقه خود را صادقانه به آنها نشان دهند؛ اشتباهاتشان را خیلی بزرگ و بخشش ناپذیر تصور نکنند؛ برایشان آن قدر ارزش قائل باشند که مسائل و مشکلات زندگی خود را با آنها در میان بگذارند و نظر ایشان را در حل مسائل جویا شوند و از این طریق احساس مسئولیت نسبت به خانواده و مشکلات آن را در وجودشان تقویت کنند و مطمئن باشند که قدرت تشخیص و همکاری در آن ها زیاد است .
منابع:-
-مایر، دان دینک و دیگران(۱۳۹۸). کتاب والدین و نوجوانان: چگونه با نوجوانان کنار بیاییم.ترجمه: مجید رئیس دانا. انتشارات: رشد.
-موسوی، شکوفه(۱۳۹۱). کتاب رابطه والدین و نوجوان.انتشارات:قطره
اداره مشاوره و مددکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی
فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی
